Amsterdam kent vele kunstmusea en galerieën die dagelijks druk bezocht worden. Het kunstmuseum dat zich in de Korte Leidsedwarsstraat bevindt is echter uniek. We hebben het hier over het Greenbox Museum, dat zich al meer dan tien jaar specialiseert in het tentoonstellen van moderne kunst uit het restrictieve Saoedi-Arabië. De kunstenaars die hun werk hier exposeren, wonen en werken in Saoedi-Arabië. Een van de meest interessante kunstenaars uit het land, die tevens de grondslag heeft gelegd voor het Greenbox Museum, is Ahmed Mater (1979), een Saoedische arts, die onder andere röntgenfoto’s verwerkt in zijn kunstprojecten. Daarover straks meer.
De Gele Koe
De nieuwsgierigheid van Aarnout Helb, directeur van het Greenbox Museum, naar de islam begon in 2008. Destijds was hij in de ban van het verhaal over de gele koe in de Koran. Daarop werd blijkbaar de kosmische wet van aantrekkingskracht in werking gezet, want binnen de kortste tijd ontdekte Helb de Saoedische kunstenaar Ahmed Mater. Het portfolio van Mater bevat onder meer een kunstproject met ‘De Gele Koe’. Dat kan geen toeval zijn geweest. ‘De Gele Koe’ werd zo de spil waaromheen het kunstkabinet van Helb zich verder begon te ontwikkelen. Echter om een kunstmuseum, hoe klein ook, op te zetten is meer nodig dan een origineel idee. De financiële middelen moeten ook toereikend zijn. Soms is dat niet het geval, en dan is het handig om een bedrijfslening, bijvoorbeeld bij Qeld, aan te gaan. Inmiddels exposeert het Greenbox Museum talloze kunstwerken van verscheidene Saoedische beeldende kunstenaars.
De Evolutie van de Mens
Een ander interessant project van de conceptuele kunstenaar Ahmed Mater is de serie die gebaseerd is op zijn (sombere) visie op de toekomstige ontwikkeling van de mens. Hij maakt zich zichtbaar zorgen over zijn vaderland, dat veranderd is in een griezelige olie-cultuur, waar iedereen een slaaf lijkt te zijn van de petrodollar. Een destructieve ontwikkeling, volgens Mater. Zijn kunstwerk ‘Evolution of Man’ verbeeldt deze ontwikkeling onmiskenbaar. We zien een pictogram van een benzinepomp die langzaamaan muteert in een röntgenfoto van een mens met een pistool in zijn hand, die gericht is op zijn eigen hoofd. Vervolgens verandert het beeld terug naar de benzinepomp. Het is de symbolische voorstelling van een zelfdestructieve draaikolk.
De koningin van Sheba
Een van de jongere talentvolle beeldende kunstenaars uit Saoedi-Arabië is Fatimah al-Nemer. Ook zij heeft enige bekendheid verworven in Nederland via haar expositie in het Greenbox Museum. Daar was onlangs een modern portret van de koningin van Sheba van de kunstenares te zien. Het is een zeer origineel concept. De legendarische koningin is uitgebeeld als een moderne vrouw met een vreemd zwart hoofddeksel (tulband?) op haar hoofd dat zover naar beneden is getrokken dat ook haar ogen zijn bedekt. Voor haar mond zien we een rode streepjescode, die haar schijnbaar het zwijgen oplegt. Het geheel is vermengd met een islamitische achtergrond. Het werk van al-Nemer is zeer de moeite waard om te bekijken!
